آشنایی با اصطلاحات تدوین
اصطلاحات تدوین چیزی که تمامی تدوینگران به دنبال یافتن آن هستند. درواقع برای ورود به هر عرصه هنری هنرمند باید به یکسری از اطلاعات اولیه واقف باشد. یکی از مهم ترین اطلاعات اولیه که هر هنرجو پس از ورود به هر عرصه هنری باید به آن آگاه باشد اصطلاحات و واژه هایی است که به صورت تخصصی در آن عرصه هنری استفاده می شود. توین نیز به همین شکل می باشد. هر تدوینگر حرفه ای و مبتدی باید به اصطلاحات هنر تدوین آگاه باشد. درواقع آگاهی از اصطلاحات تدوین منجر به راحتی فعالیت در این حوزه هنری خواهد شد.
عموما هنرجویان هنگامی که وارد دوره های آموزش تدوین می شوند و با اصطلاحات تدوین و مجموعه ای از واژه های جدید رو به رو می شوند سردرگم شده و مدام در پی سوال برای درک اصطلاحات تدوین هستند. باتوجه به آن که اساتید باغ آینه به عنوان یکی از برترین موسسه های فرهنگی و هنری در کرج همواره به دنبال بهترین روش آموزش برای هنرجویان هستند تصمیم گرفتند مقاله ای تحت عنوان آشنایی با اصطلاحات تدوین تهیه نمایند تا هنرجویان در این مقاله بتوانند برای تمامی سوالات خود در مورد اصطلاحات تدوین که عموما باعث مشغولیت ذهنی آنها می شود پاسخی مناسب دریافت کنند.
قبل از آن که بخواهیم به اصطلاحات تدوین اشاره کنیم توضیحی مختصر در مورد هنر تدوین ارائه می دهیم تا تمام جوانب ابتدایی این هنر برایتان آشکار گردد. در حالت کلی ساخت یک فیلم مراحل مختلفی دارد که اگر هر یک از این مراحل وجود نداشته باشد یا هر یک از افراد فعالیت خود را به نحو احسن انجام ندهند فیلمی با کیفیت پایین تولید خواهد شد. یکی از مراحل تهیه فیلم که نقش بسزایی در جذب بینندگان دارد تدوین است. بله دقیقا یک تدوینگر نقش کلیدی را در تهیه هر فیلمی به عهده دارد، تدوینگر میتواند کاستی های هر یک از اعضای تهیه فیلم را برطرف کرده و در نهایت محصولی بی نقص به بینندگان تحویل دهد. تدوین و مونتاژ هر اثر هنری اعم از فیلم سینمایی، سریال، انیمیشن و… آخرین مرحله است و پس از طی شدن تمام مراحل اجرا، فیلم برداری و… تدوین است شاید به همین جهت است که تدوین هر اثر هنری تا این حد اهمیت دارد زیرا تمام عوامل فیلم در نهایت از زیر ذره بین تدوینگر عبور می کنند. اگر هر کدام از اجراء فیلم مسئولیت خود را به درستی انجام نداده باشد این تدوینگر است که با تکنیک های به خصوص وظیفه رفع این ایرادات را دارد.
اگر بخواهیم به طور کلی بگوییم تدوینگر در تهیه هر فیلم چه وظیفه ای به عهده دارد باید در یک کلام و خیلی ساده بگوییم تدوینگر با کنار هم قرار دادن سکانس ها و قطعه های مختلف از یک فیلم در زوایای مختلف منجر به ارائه داستان به مخاطب می شود. در حالت کلی هر فیلم از مجموعه ای از قطعه های اجراء بازیگران تشکیل شده است که در سینما به آن سکانس گفته می شود. این سکانس ها اگر بدون هیچ تغییری به مخاطبان ارائه شود بسیار بی معنا خواهد بود و نه تنها مخاطب از دیدن این فیلم نتیجه ای دریافت نخواهد کرد بلکه منجر به سردرگمی مخاطبان خواهد شد. اما اگر تمام این قطعه ها به صورت منظم و پی در پی کنار هم قرار گیرد نتیجه یک قطعه فیلم با محتوا و منسجم خواهد شد که نتیجه ای مشخص را به مخاطب انتقال می دهد و باعث می شود تمام قسمت ها و تمامی محتوا به صورت منسجم به مخاطبان القاء شود و از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار خواهد بود. گویی یک تدوینگر در تهیه هر فیلم مسئولیت کنترل اطلاعات را به عهده دارد.
البته پیشتر به این موضوع اشاره کردیم تدوینگر وظیفه نظارت کلی بر هر آثار هنری به جهت اصلاح ایرادات هر یک از اجزاء دارد. شاید در ابتدا این کار برای شما ساده به نظر آید، شاید به این فکر کنید که کافی است قسمت های نامناسب هر فیلم را برش داده تا نتیجه هر فیلم بدون هیچ یک از قسمت های منفی و مخرب باشد. اما باید بگوییم وظیفه تدوینگر در مرحله تدوین هر فیلم تنها حذف ضعف ها نیست بلکه او باید توانایی داشته باشد تا با برش سکانس های تشکیل دهنده هر فیلم در عین حال که انسجام کلی فیلم را حفظ می کند تمامی رنگ ها، صدا و… را تحت کنترل دارد و با اعمال افکت های ویژه و مناسب به هر فیلم منجر به جذابیت بیشتر فیلم می شود. یک تدوینگر حرفه ای با انجام تغییرات ویژه و مناسب برای هر فیلم باعث ترغیب بیشتر بینندگان برای تماشای هر فیلم می شود. فیلم و اثر هنری که تدوینی صحیح داشته باشد قادر است بینندگان را به نحوی غرق در فیلم نماید که گویی بیننده یکی از اجزاء تشکیل دهنده این فیلم است و خود را به عنوان یکی از شخصیت های فیلم تصور می کند.
خب حالا که فهمیدیم یک تدوینگر در تهیه هر فیلم این چنین نقش موثری دارد لازم است اولین چیزی که هر تدوینگر به آن نیازمند است را معرفی کنیم.
اصطلاحات تدوین ! اولین چیزی که هر فرد مبتدی و حرفه ای در پس از ورود به عرصه تدوین فیلم باید بداند و به آن آگاه باشد اصطلاحات تدوین است.
رایج ترین اصطلاحات تدوین
در این قسمت مجموعه ای از اصطلاحات تدوین را معرفی می کنیم که یک تدوینگر در مسیر تدوین روزانه هزاران بار از آنها استفاده می کند و گاها برای توضیح فعالیت های خود به دیگران از آن استفاده می نماید. گذشته از آن هر فردی که قصد حضور در کلاس های آموزش تدوین را داشته باشد قطعا در تمام جلسات کلاس بارها و بارها ممکن است با این اصطلاحات رو به رو شود و اگر آگاهی کامل از آن نداشته باشد قطعا در تمام مدت آموزش سردرگم شده و تمام مدت در پی یافتن معنای این واژه ها خواهد بود. پیشنهاد می کنیم اگر به تازگی وارد عرصه تدوین شده اید و یا این که قصد دارید وارد کلاس های آموزش تدوین شوید ابتدا مدت زمان کوتاهی را صرف آشنایی با اصطلاحات تدوین نمایید.
اساتید خبره تدوین باغ آینه در ابتدایی ترین جلسه دوره های تدوین فیلم پیشنهاد می کنند تمامی هنرجویان با اصطلاحات تدوین آشنایی پیدا کنند تا در سراسر کلاس های آموزشی با مشکل مواجه نشوند.
سکانس Sequence از اولین اصطلاحات تدوین
اولین اصطلاحات تدوین واژه سکانس است. نه تنها تدوینگران بلکه تمامی هنرمندانی که در عرصه سینما فعالیت دارند باید با این واژه آشنایی داشته باشند. البته این واژه آنچنان در جامعه هنری مرسوم است که کمتر کسی با شنیدن آن تعجب می کند و در ذهن خود به دنبال معنای آن است اما به هر جهت به عنوان اولین و پایه ای ترین اصطلاحات تدوین می توان به سکانس اشاره کرد. درواقع سکانس در فارسی با واژه فصل معرفی می گردد. هر یک از فیلم هایی که تا کنون مشاهده کردید همگی از چند سکانس مختلف تشکیل شده است، هر سکانس موضوع به خصوصی را بازگو می کند و سکانس های مختلف با در کنار هم قرار گرفتن میتوانند موضوع اصلی فیلم را به مخاطب و بیننده انتقال دهند.
اما چرا سکانس اولین اصلاحات تدوین است؟ پیشتر در ابتدای این مقاله به این موضوع اشاره کردیم که هر تدوینگر وظیفه ویرایش سکانس ها را دارد. پس اولین وازه ای که تدوینگر باید با آن آشنایی داشته باشد. سکانس است. گذشته از آشنایی با این واژه تدوینگر باید تا حدودی با هرف هر سنکانس آشنا باشد و به نوعی تدوینگران موظف هستند تا حدی با فیلم نامه نیز آشنایی داشته باشند.
پلان Plan
پلان به عنوان دومین اصطلاحات تدوین معرفی می شود. همانطور که گفتیم هر فیلم از کنار هم قرار گرفتن سکانس های مختلف به وجود آمده است. اما این سکانس ها به خودی خود شامل اجزاء به خصوصی می باشند. درواقع پلان واژه ای انگلیسی است در ادبیات سینمای فارسی پلان با واژه نما معرفی می گردد.
پلان و یا نما اجزاء کوچک هر سکانس است. همانطور که هر فیلم از مجموعه ای از سکانس تشکیل شده است هر سکانس نیز از مجموعه ای از پلان ها یا نماهای مختلف تشکیل شده است.
دلیل آن که از پلان به عنوان دومین اصطلاحات تدوین یاد شده است آن است که هر تدوینگر موظف است تمامی نماهای مختلف که از زوایای مختلف جهت بازگو کردن داستان اجرا شده است را با یک ویرایش حرفه ای کنار هم قرار دهد به نحوی که تمامی نماها و سکانس ها بیننده را یک گام به سمت آگاهی بیشتر از هدف فیلم هدایت نماید. تدوینگر باید توانایی ویرایش رنگ ها، صدا و… تمامی نماهای فیلم را داشته باشد.
اما چرا سکانس اولین اصلاحات تدوین است؟ پیشتر در ابتدای این مقاله به این موضوع اشاره کردیم که هر تدوینگر وظیفه ویرایش سکانس ها را دارد. پس اولین وازه ای که تدوینگر باید با آن آشنایی داشته باشد. سکانس است. گذشته از آشنایی با این واژه تدوینگر باید تا حدودی با هرف هر سنکانس آشنا باشد و به نوعی تدوینگران موظف هستند تا حدی با فیلم نامه نیز آشنایی داشته باشند.
شات Shot
و اما سومین اصطلاحات تدوین که در حرفه تدوین بسیار مورد استفاده قرار می گیرد شات است. شات نیز همانند موارد فوق واژه ای به زبان بیگانه است. اگر بخواهیم این واژه را در ادبیات سینمای فارسی معنا کنیم بایدبگوییم در سینمای ایران عموما از واژه برداشت به عنوان شات استفاده می کنند. و اما از لحاظ موقعیت شات در هر فیلم نیز باید بگوییم شات کوچک ترین جزء هر فیلم است. همانطور که فیلم از مجموعه ای از سکانس های مختلف نشکیل شده است و سکانس از مجموعه ای از پلان های مختلف تشکیل شده است. تمامی این پلان ها نیز از مجموعه ای زا شات های مختلف تشکیل شده است.
شاید ریزترین و جزئی ترین اجزاء تشکیل دهنده هر فیلم را بتوان شات معرفی کرد. اما این اجزاء جزئی فیلم به چه معنایی است. میتوان شات را مدت زمات شروع تا خاتمه هر فیلم برداری دانست درواقع از زمانی که فیلم بردار فیلم دکمه ضبط را می فشرد و تا زمانی که دست او بر روی دکمه خاتمه فیلم برداری می فشارد را می توان شات نامید.
شاید وازه شات برایتان آشنا باشد. اگر شما به عنوان یک هنرمند به عرصه عکاسی نیز علاقمند باشید قطعا با واژه شات نیز آشنا هستید. واژه شات جزء ازه های اشتراکی هنر عکاسی و تدوین است. در کلاس های آموزش عکاسی دیجیتال و آموزش عکاسی حرفه ای بارها و بارها هنرجویان با واژه شات رو به رو می شوند. شات در عرصه عکاسی نیز همان معنایی را دارد که در امور فیلم برداری و سینما دارد. به هربار شروع عملیات عکاسی و فیلم برداری توسط دوربین و خاتمه توسط دکمه اتمام عکس برداری و فیلم برداری شات گفته می شود.
اما تدوینگر چرا باید با واژه شات به عنوان یکی از اصلی ترین اصطلاحات تدوین آشنایی داشته باشد؟ درواقع تدوینگر است که از بین هزاران شات هر فیلم بهترین آنها را انتخاب کرده و از کنار هم قرار دادن آن نتیجه ای مطلوب به وجود می آورد. این نکته را نیز در نظر داشته باشید ممکن است برای تهیه هر پلان ده ها و شاید تعداد بیشتری شات تهیه شود. هر یک از اجزاء موثر در تهیه هر فیلم اعم از تمام بازیگران، صدابرداران، آب و هوا و… در تهیه هر یک از شات ها موثر هستند و اگر هر یک از این اجزاء به درستی ایفا نقش نکنند قطعا شات آنطور که باید نخواهد بود و این امر باعث می شود از هر پلان حساس ده ها شات موجود باشد. تدوینگر اصلی ترین نقش را در کنارهم قرار دادن شات های مختلف و انتخاب بهترین شات و یا حذف ضعف های هر شات را به عهده دارد.
پس با این تفاسیر قطعا میتوان به عنوان سومین اصطلاحات تدوین به شات اشاره کرد که آگاهی از این اصطلاح برای تدوینگر لازم است.
پلان و یا نما اجزاء کوچک هر سکانس است. همانطور که هر فیلم از مجموعه ای از سکانس تشکیل شده است هر سکانس نیز از مجموعه ای از پلان ها یا نماهای مختلف تشکیل شده است.
دلیل آن که از پلان به عنوان دومین اصطلاحات تدوین یاد شده است آن است که هر تدوینگر موظف است تمامی نماهای مختلف که از زوایای مختلف جهت بازگو کردن داستان اجرا شده است را با یک ویرایش حرفه ای کنار هم قرار دهد به نحوی که تمامی نماها و سکانس ها بیننده را یک گام به سمت آگاهی بیشتر از هدف فیلم هدایت نماید. تدوینگر باید توانایی ویرایش رنگ ها، صدا و… تمامی نماهای فیلم را داشته باشد.
اما چرا سکانس اولین اصلاحات تدوین است؟ پیشتر در ابتدای این مقاله به این موضوع اشاره کردیم که هر تدوینگر وظیفه ویرایش سکانس ها را دارد. پس اولین وازه ای که تدوینگر باید با آن آشنایی داشته باشد. سکانس است. گذشته از آشنایی با این واژه تدوینگر باید تا حدودی با هرف هر سنکانس آشنا باشد و به نوعی تدوینگران موظف هستند تا حدی با فیلم نامه نیز آشنایی داشته باشند.
شات لیست Shot List
شات لیست یکی دیگر از اصطلاحات تدوین است که بسیار رایج است و برای یک تدوینگر کاربردی می باشد. همانطور که از نام آن پیداست شات لیست مجموعه ای از شات ها می باشد که به صورت لیست وار در اختیار تدوینگر قرار می گیرد. درواقع شات لیست به گزارش کار فیلم برداری نیز شهرت دارد. درواقع شات لیست به تدوینگر اطلاع می دهد که کدام لحظه از نوار و کدام تصاویر فیلم برداری شده است. اطلاعاتی تخصصی و جزئی توسط شات لیست به تدوینگر اعلام می شود و شات لیست مهم ترین نقش را در تدوین هر فیلم به عهده دارد. به همین جهت به عنوان ضروری ترین اصطلاحات تدوین از شات لیست یاد کردیم.
کلاکد Clackedرایج ترین اصطلاحات تدوین
یکی دیگر از اصطلاحات تدوین که هر تدوینگری باید نسبت به معنای آن آگاهی داشته باشد کلاکد است. درواقع هرگونه متنی که به فیلم افزوده می شود تا بازگو کننده مجموعه تصاویر آن فیلم است کلاکد گفته می شود. اما شاید نام آن برایتان سوال برانگیز باشد. درواقع عنوان کلاکد را از صدایی که تخته فیلم برداری برای توضیح هر تصویری در مقابل دوربین ایجاد می کرد گرفته شده است. آگاهی از این مورد اصطلاحات تدوین نیز برای هر تدوینگر بسیار مهم و ضروری می باشد.
کالر بار Color Bar و Bar & Tone
از جمله اصطلاحات تدوین میتوان به کالر بار اشاره نمود که در مورد تست رنگ مانیتور استفاده می شود و از لحاظ ظاهری صفحه ای است شامل ستون های رنگی مختلف می باشد.
اسکوپ Scope
بزرگ و عریض بودن پرده در سینما کاملا قابل درک برای همگان می باشد. در گذشته وقتی برای اولین بار تدوینگران قصد داشتند یک فیلم را از پرده سینما در تلوزیون به نمایش در آورند سیاهی در قسمت بالا و پایین تصویر نمایان می شد که ناشی از نمایش تصویر عریض در صفحه نمایش کوچک بود. اما بعد ها به مرور زمان استفاده از حاشیه بالایی و پایینی سیاه رنگ به عنوان یکی از جلوه های به خصوص توسط تدوینگران مورد استفاده قرار گرفت.
راش Rash از مرسوم ترین اصطلاحات تدوین
یکی از اصطلاحات تدوین که به صورت مستمر در حرفه تدوین مورد استفاده قرار می گیرد راش است. درواقع راش به معنای مجموعه تصاویری است که فیلم برداری شده است و هنوز دستخوش هیچ تغییراتی قرار نگرفته است. شاید در یک عبارت کوتاه بتوان راش را تصاویر خام نامید.
راف کات Raff cut
راف کات نیز از جمله اصلی ترین اصطلاحات تدوین است. درواقع راف کات به معنای حذف راش های ناسالم است. همواره تکه ای از راش قابل استفاده نیستند به همین جهت پیش از آن که یک فیلم وارد مرحله مونتاژ و تدوین شود مرحله راف کات را طی می کند. پس از مرحله راف کات تدوینگر قادر به انجام عملیات اصلی تدوین و مونتاز فیلم خواهد بود.
تیتراژ
تیتراژ هر فیلم چیزی است که همگان به آن آگاهی دارند. درواقع تیتراژ هر فیلم قسمت ابتدایی و انتهایی هر فیلم و آثار هنری است که به معرفی عوامل و دست اندرکاران هر اثر هنری می پردازد.
پلاتو
به مجموعه ای از صحبت های مجری یا مجریان هر برنامه ای پلاتو گفته می شود.
وله از جمله اصطلاحات تدوین
اگر دنبال کننده برنامه های تلوزیونی باشید قطعا با تصاویری کوتاه مواجه شده اید که عموما تصاویر و صوتی زیبا با هم ادغام می شود. به این تصاویر و موسیقی زیبا وله گفته می شود که در بین اغلب برنامه های تلوزیونی از وله های کوتاه 30 ثانیه ای استفاده شده است. اما چرا تدوینگر باید با وله را به عنوان اصطلاحات تدوین آشنا باشد، یکی از وظایف تدوینگران ایجاد و ساخت وله هایی زیبا در بین آثار هنری می باشد.
نریشن Narration
نرشن نیز به عنان یکی از اصطلاحات تدوین مطرح می گردد، نرشین همان صدای گوینده است که به جهت شفافیت بیشتر موضوع بر روی تصاویر قرار گرفته می شود و به بیننده در جهت داشتن درک درست از تصاویر کمک شایانی می کند.
اینسرت Insert
عموما اینسرت به عنوان یکی از اصطلاحات تدوین به معنای تصویری است که رابط دو تصویر دیگر می باشد. البته وظیفه اینسرت نه تنها جهت ارتباط دو تصویر مورد استفاده قرار میگیرد بلکه گاها به عنوان رفع خرابی تصاویر اصلی نیز از اینسرت استفاده می شود. تدوینگر باید به عنوان یکی از اصلی ترین اصطلاحات تدوین با اینسرت آشنا باشد و قادر به استفاده از آن در زمانی درست باشد.
تایتل Title
تایتل در زبان انگلیسی به معنای عنوان است و اما به تایتل به عنوان یکی از اصطلاحات تدوین به معنای هرگونه نوشته ای می باشد که بر روی تصاویر قرار می گیرد.
ساب تایتل sub Title
ساب تایتل در اصطلاحات تدوین به معنای زیرنویس است شاید ساب تایتل را بتوان به نوعی همانند تایتل معرفی کرد با این تفاوت که ساب تایتل جایگاه به خصوصی دارد و عموما در پایین تصاویر قرار دارد.
کات Cut
کات نیز یکی از اصطلاحات تدوین است و به معنای برش و کنار هم چسباندن تصاویر مختلف است. البته در این قسمت هیچگونه افکتی بر تصاویر برش خورده اعمال نمی شود.
جامپ کات Jump Cut
جامپ کات در عرصه تدوین فیلم به عنوان اصطلاحات تدوین مطرح می شود و به عنوان یکی از تخصصی ترین اصطلاحات تدوین است و شاید بتوان آن را با واژه کات نادرست یا پرش تصاویر معنا کرد.
ترانزیشن Transition
گاهی اوقات تدوینگر مجبور به استفاده از افکتی مناسب برای ارتباط دو تصویر و یا گروهی از تصاویر می شود در اصطلاحات تدوین از ترانزیشن به عنوان افکت رابط یاد می شود.
دیزالو Dissolve
از دیزالو می توان به عنوان یکی از اصطلاحات تدوین که کاربرد بسیاری در امور تدوین آثار هنری دارد یاد کرد. درواقع دیزالو تکنیکی است که دو تصویر را در هم محو می کند.
فید این Fade In کاربردی ترین اصطلاحات تدوین
تا به حال با تصاویری رو به رو شه اید که گویی کم کم از سیاهی بیرون می آیند. این تصاویر یا با استفاده از طراحی موشن گرافیک تولید شده و یا با استفاده از تکنیک فید این توسط تدوینگر به وجود آمده است. در حالت کلی یک تدوینگر باید از فید این به عنوان یکی از اصطلاحات تدوین آگاهی داشته باشد.
فید اوت Fade Out رایج ترین اصطلاحات تدوین
فید اوت نیز یکی از اصطلاحات تدوین است که نقطه مقابل فید این است. تدوینگر در تدوین هر فیلم با استفاده از فید اوت می تواند تصویر را تصاویر را به آرامی به سیاهی بکشاند. دقیقا برعکس فید این می باشد.
سوپر ایمپوس Super Impose
یکی از اصلاحاتی که تدوینگر باید به عنوان برترین اصطلاحات تدوین بداند و در انجام امور از آن استفاده نماید سوپر ایمپوس Super Impose است. این اصطلاح تدوین بیانگر نوعی تکنیک ندوین است که تصاویر مختلف را به صورت محو روی هم نشان می دهد.
موشن Motion
موشن نیز از رایج ترین اصطلاحات تدوین است و به معنای حرکات فیلم، عکس و یا نوشته های مختلف بر روی صفحه می باشد که جلوه ای زیبا به محصول نهایی اعطا می کند.
کراپ Crop
کراپ نیز به عنوان یکی از ساده ترین و رایج ترین اصطلاحات تدوین است و به معنای برش می باشد. تدوینگر با استفاده از تکنیک کراپ می تواند طول و عرض تصاویر را برش داده و به ابعاد دلخواه تبدیل سازد.
رول Roll و کراول Crawl
رول و کراول یکی از اصطلاحات تدوین است که بیانگر حرکت می باشد، درواقع رول بیانگر حرکت افقی و کراول به معنای حرکت عمودی می باشد.
مانیتور Monitor آخرین مجموعه از اصطلاحات تدوین
از مانیتور نیز به عنوان آخرین اصطلاحات تدوین نام می بریم. مانیتور به معنای تصاویر خروجی کار می باشد.
در این مقاله سعی داشتیم شما هنرجویان گرامی را با مجموعه ای از اصطلاحات تدوین آشنا سازیم. امیدواریم با مطالعه آن با آگاهی بیشتری در کلاس های آموزش تدوین حضور یابید.
منبع : بلاگ باغ آینه