فرض کنید نقشِ یک کودک یک ماهه را بازی می‌کنید. شما به عنوان یک کودک یک ماهه، در لحظاتی که بر شما می‌گذرد، دنیا را فقط و فقط با احساسات خود شناسایی می‌کنید؛ احساس گرسنگی، احساس خواب‌آلودگی، احساس تشنگی، احساس درد، احساس خطر، احساس آرامش و ... . ذهن شما هنوز منطق پیشرفته، افکار منسجم، زبان استدلال و ... را درک نمی‌کند. یک صدای غیرمنتظره ممکن است نشانهٔ این باشد که زندگیتان در همین لحظه مورد مخاطره قرار می‌گیرد.شما در آن لحظات کودکی، حتی درک درستی از زمان ندارید؛ نمی‌دانید صبح به چه معناست، ظهر و شب به چه زمانی می‌گویند.

حال در نقش یک کودک یک ساله غرق شوید؛ کودکی که بسیار گرسنه است و احساس دل‌درد می‌کند امّا هرچه گریه می‌کند کسی نمی‌آید و در حال جان دادن است؛ در آن لحظات چه احساساتی را تجربه می‌کنید؟
کودکان در این لحظات احساس تنهایی، مرگ، ترس و وحشت، گرسنگی و درد را حس می‌کنند.

در همین لحظات است که کودکان با احساسات خود تصمیم‌هایی کودکانه می‌گیرند؛ دنیا جای خطرناکی است، من تنها هستم، باید از خود مراقبت کنم، دیگران مرا نمی‌خواهند، از همه آدمها بدم می‌آید، تقصیر من است که هیچ‌کس دوستم ندارد و .... 

اگر مادر برای غذا دادن دیر کند، ممکن است کودک احساس کند که تنهاست، از زنها متنفر است، مادرها بی‌عرضه‌اند، حتماً اشکالی دارم، من باید زودتر بمیرم تا راحت شوم و ...

در پشت این جملات، منطق و استدلال پیچیده وجود ندارد بلکه کودک در آن لحظات کودکانه این چنین احساس می‌کند و این احساسات را تجربه می‌کند و مغز او این احساسات را برای همیشه در آرشیو احساسات نگه می‌دارد همانطور که کلمات را یاد می‌گیرد و آن‌ها را در حافظهٔ زبانی خود، ثبت می‌کند.
استدلال‌های ذهنِ کودکان نیز در این سن بر همین مبنا قرار دارد مثلاً دو کودک که در کنار هم رشد می‌کنند ممکن است در درونِ احساسات خود، تمایل به کشتنِ دیگری داشته باشند؛ در این لحظات آن‌ها ممکن است احساس کنند «من، آن نوزاد را کشته‌ام پس من یک جنایتکار بد هستم». این کودکان ممکن است در بزرگسالی احساس‌های مبهم گناه را در رابطه با جنایتی که هرگز انجام نداده‌اند، همیشه با خود داشته باشند.