آیا در نقطهٔ صفر کتابخوانی هستید؟

حتماً شما هم افرادی را دیده‌اید که به نظر خودشان یا دیگران کتاب‌خوان هستند، امّا آیا می‌توان معیاری برای این «برچسب‌گذاری» یا «نام‌گذاری» تعیین کرد؟

کتاب‌خوان کیست؟

اگر در حال خواندن این متن هستید به این معناست که حتماً در زندگی خود کتاب خوانده‌اید زیرا از زمانی که سواد خواندن و نوشتن کسب کرده‌اید، حتماً چند کتاب درسی مطالعه کرده‌اید و تمام کتاب‌های درسی نوعی از کتاب هستند؛ پس می‌توان به این نتیجه رسید که هر کسی که سواد خواندن و نوشتن کسب کرده است حداقل یک کتاب خوانده است و با پدیدهٔ کتاب آشناست.
حالا اجازه دهید این پدیده را گسترده‌تر کنیم؛ کسانی که تا دبیرستان یا مقطع دانشگاه درس خوانده‌اند، کتاب‌های درسی زیادی را مطالعه کردند و حتّی چه بسا کتاب‌های خوب رشته تخصصی خود را بشناسند و مطالعه کرده باشند. برای مثال:

• کسی که در دانشگاه ادبیات فارسی خوانده باشد با کتاب «مثنوی مولوی» آشناست.
• کسی که در دانشگاه آشپزی خوانده باشد با کتاب «آشپزی نجف دریابندری» آشناست.
• کسی که در دانشگاه روانشناسی خوانده باشد با کتاب «روانشناسی هیلگارد» آشناست.
• کسی که در دانشگاه جامعه‌شناسی خوانده باشد با کتاب «نظریات جامعه‌شناسی آنتونی گیدنز» آشناست.
• کسی که در دبیرستان تحصیل کرده است با کتاب‌های گاج و قلم‌چی و .... آشناست.

پس می‌توان اینگونه برداشت کرد که افرادی که درس خوانده‌اند و به مدرسه یا دانشگاه رفته‌اند، کتاب‌خوان هستند و به هر حال کتاب‌هایی را در زندگی خود مطالعه کرده‌اند حتّی اگر این کتاب‌ها، کتاب‌های تخصصی و درسی آن‌ها بوده باشد.
در نتیجه اغلب افرادی که سواد خواندن و نوشتن کسب می‌کنند، در نقطهٔ صفر کتاب‌خوانی نیستند و با کتابخوانی بیگانه و ناآشنا نیستند و هر کدام یک یا چند کتاب دیده و خوانده‌اند و حتّی چه بسا بسیاری از این کتاب‌هایی که افراد در حوزه تخصصی خود خوانده‌اند، بسیاری از کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای نخوانده باشند. برای مثال یک کتاب‌خوان حرفه‌ای ممکن است کتاب «معادلات دیفرانسیل» را نخوانده باشد؛ کتابی که یک دانشجوی فنّی-مهندسی حتماً آن را خوانده است.

همهٔ این سطرها را بدین جهت نوشته‌ام تا به این جمله برسم که اگر در حال خواندن این متن هستید به این معناست که باسواد هستید و در نتیجه حتماً در زندگی خود کتاب خوانده‌اید و شما قطعاً در نقطهٔ صفر کتابخوانی نیستید.

تمرین آغازین:

زمانی که به صورت حضوری کارگاه کتابخوانی برگزار می‌کردم اولین تمرین را اینگونه آغاز کردیم که هر شخص در حوزهٔ تخصصی خود -که می‌تواند آشپزی، خانه‌داری، تاریخ، کشاورزی، رانندگی، کودک، مدیریت، پزشکی و ... باشد- یک کتاب معرفی کند. مهم نیست که این کتاب تخصصی باشد و برای دیگران مفید نباشد بلکه مهم آنست که یک کتاب در حوزهٔ تخصص خود معرفی کنید که برای شما مفید بوده است.

پیشنهاد می‌کنم که در این فضای مجازی نیز همچون کارگاه حضوری، با همین تمرین آغاز کنیم.