چگونه فرزندمان را به کتابخوانی علاقه‌مند کنیم؟ یا چگونه خودمان را به کتابخوانی علاقه‌مند کنیم؟ یا چگونه فرهنگ کتاب‌خوانی را در میان اطرافیانمان ترویج دهیم؟

اغلب وقتی این سؤال پرسیده می‌شود، فراموش می‌شود که دو نکته در این پرسش نهفته است:

1. پرسیدن این سؤال به این معناست که پرسشگر می‌داند و  اطمینان دارد که بهتر است کتاب بخوانیم. پس در این نوشته به دلایل خوب بودن کتاب نخواهیم پرداخت و البتّه برای پرداختن به آن نیز نیازمند یک مطلب مفصل دیگر هستیم چراکه رشته‌های متعددی از جمله علوم اعصاب، روانشناسی، فلسفه، جامعه شناسی، علوم سیاسی و ... به آن پرداخته‌اند.
2. همگی توافق نظر داریم که منظور از کتاب چیست . توافق نظر درباره آنکه چه چیز کتاب است و چه چیز کتاب نیست، محلّ چالش بسیاری افراد است. برخی معتقدند نوشته‌های تلگرامی و اینستاگرامی نیز نوعی کتاب محسوب می شوند و جزئی از ساعت مطالعه افراد به شمار می‌روند. برخی نیز با این موضوع به شدت مخالفند و معتقدند کتاب، نوشته‌ای بسیار طولانی‌تر از متن‌های تلگرامی و اینستاگرامی است. 

بهتر است دربارهٔ نکته دوم، به صورت شفّاف بگوییم که در این سلسله نوشته‌ها، هرجا که از کلمهٔ کتاب استفاده می‌کنیم منظور ما متنهای بلند وبسایت‌ها و اینستاگرام و تلگرام نیست. اگرچه این نوشته‌ها میتوانند آگاهی بخش باشند و درواقع جزئی از فرهنگ مطالعه به حساب بیایند امّا ما در باغ‌آینه، آنها را در دسته‌بندی کتاب قرار نمی‌دهیم بلکه از نظر ما، این نوشته‌ها فقط و فقط یک نوع «متن» هستند. 

پس قصد ما پرداختن به آن‌ها نیست بلکه قصد ما دقیقاً پرداختن به «کتاب» است که با عنوان رسمی «کتاب» به فروش می‌رسد و میتواند صوتی یا کاغذی یا پی‌دی‌اف(PDF) باشد.

موضوع مهم دیگری که پیش از آغاز بحث، بهتر است دربارهٔ آن شفّاف‌سازی شود آنست که یک پرسش پر تکرار درباره کتاب‌خوانی آنست که ما چرا علی رغم اینکه می‌دانیم کتاب خوب است، کتاب نمی‌خوانیم؟

در حقیقت منظور از این پرسش آنست که گویی اغلب افراد میدانند که کتاب خوب است اما کارِ درستِ کتاب‌خواندن را انجام نمی‌دهند. این پرسش شبیه همان پرسش‌های مرسوم است که همه می‌دانند راستگویی است؛ همه می‌دانند که رعایت قانون خوب است امّا باور ندارند که راه نجاتِ آنها در راستگویی و رعایت قانون و کتاب خواندن است. ما در این سلسله جلسات به دلایل فلسفی، جامعه شناختی، سیاسی، روانشناختی و دلایل دیگر این موضوع نمی‌پردازیم و تنها به راه حل‌ها خواهیم پرداخت؛ اینکه چگونه و از چه راه‌هایی می‌توانیم به کارِ درستِ کتاب‌خواندن علاقه‌مند شویم؟ 

مجموعه دلایل و عوامل اینکه «چرا کتاب نمی‌خوانیم؟»، بحث بسیار مفصل و ارزشمندی است که امیدواریم روزی فرصت شود تا درباره‌‌اش به صورت کامل و جامع صحبت کنیم.

چگونه میتوان به کتابخوانی علاقه‌مند شد؟

اگر بخواهیم این پرسش را به صورت دقیق و عمیق بررسی کنیم؛ به «کودکی» خواهیم رسید. ممکن است گمان کنید که منظور ما از «کودکی» آنست که چگونه میتوان بچه‌ها و فرزندان را به کتاب‌خوانی علاقه‌مند کرد امّا اجازه دهید تا به عنوان یک باغ‌آینه‌ای، اندکی متفاوت بیندیشیم. مقصود ما از «کودکی» آنست که یک انسان را -هرچند که بزرگسال باشد- به عنوان یک کودک ببینیم و سپس دوباره بپرسیم چگونه می‌توان این کودک را به کتاب‌خوانی علاقه‌مند کرد؟ 

با پرسیدن این سؤال به پاسخ‌های بهتری می‌رسیم چراکه دو موضوع را در کنار هم متوجّه می‌شویم:

1. متوجه می‌شویم چگونه کودکان خردسال را به کتاب علاقه‌مند کنیم؟
2. متوجه می‌شویم چگونه می‌توان یک بزرگسال را با راه‌هایی بسیار ساده و کودکانه و لذّت‌بخش به کتاب علاقه‌مند کرد؟

چگونه می‌توان کودکان را به کتاب‌خوانی علاقه‌مند کرد؟