به اوّلین شعر سهراب سپهری، خوش آمدید.
هدف از این درس، آنست که به وسیلهٔ ابزارهایی که در درسهای پیشین آموختیم، با یکی از مهمترین اشعار سهراب سپهری آشنا شویم. انتظار باغ آنست که شما پس از خواندن این درس، شعر غربت را به صورت کامل فهمیده باشید و نگاه سهراب سپهری را در این شعر عمیقتر از گذشته درک کرده باشید.
مانند بسیاری از اشعار سهراب، بیانگر تنهایی خاصّ اوست. از آن نوع تنهاییها که اختیاری است و فراتر از پیدا نکردن یک همدم است. فراتر از مهاجرت از مکانی به مکان دیگر است.
نیافتن آن روح همجنس و خویشاوندی است که با قرار گرفتن در محافل و مجالس و حتی دیدن دوستان موافق نیز درمان نمیشود امّا محصولِ آن «شب تنهایی خوب» است که در آنجا سپهری میگوید:
.... گوش کن
جاده صدا میزند از دور قدمهای تو را
چشم تو زینت تاریکی نیست
پلکها را بتکان، کفش به پا کن و بیا
و بیا تا جایی که پرِ ماه به انگشت تو هشدار دهد.....
شعر غربت | سهراب سپهری
ماه بالای سر آبادی است
اهل آبادی در خواب
روی این مهتابی خشت غربت را میبویم
باغ همسایه چراغش روشن
من چراغم خاموش
ماه تابیده به بشقاب خیار به لب کوزه آب
غوکها میخوانند
مرغ حق هم گاهی
کوه نزدیک من است: پشت افراها سنجدها
و بیابان پیداست
سنگها پیدا نیست گلچهها پیدا نیست
سایههایی از دور مثل تنهایی آب مثل آواز خدا پیداست
نیمه شب باید باشد
دبّ اکبر آن است: دو وجب بالاتر از بام
آسمان آبی نیست روز آبی بود.
یاد من باشد فردا، بروم باغ حسن گوجه و قیسی بخرم.
یاد من باشد فردا لب سلخ، طرحی از بزها بردارم،
طرحی از جاروها، سایههاشان در آب.
یاد من باشد، هر چه پروانه که میافتد در آب، زود از آب در آرم.
یاد من باشد کاری نکنم، که به قانون زمین بر بخورد.
یاد من باشد فردا لب جوی، حولهام را هم با چوبه بشویم.
یاد من باشد تنها هستم.
ماه بالای سر تنهایی است.
معنای شعر غربت | سهراب سپهری
هنگام به کام
فرهنگدوست عزیز
عضویت در باغآینه، رایگان و سریع است و کافیست برای خودتان نام و رمز عبور تعیین کنید.
شما با عضویت در باغآینه، به بخشی از درسهای باغآینه دسترسی پیدا میکنید.
- برخی درسهای وزارت مطالعه ( * )
- برخی درسهای دمی پیش دانا ( * )
- برخی جلسات کتابخوانیها ( * ، * ، * )
- بسیاری از بخشهای موزهٔ انسانهای معمولی
- تمام بخشهای کافه پرسش
دوست عزیز؛
اگر با باغآینه آشنا نیستید و ترجیح میدهید درباره باغ بیشتر بدانید، میتوانید بخش درباره ما را مطالعه کنید یا به نظرات دانشجویان باغ، نگاهی بیندازید و دقیقتر به این پرسش فکر کنید که آیا باغآینه برای شما مناسب است یا نه؟
تمرین:
بعد از خواندن شعر غربت و آنچه در اینباره گفته شد، شما نیز بگویید که:
1- کدام نوع تنهایی را در زندگی تجربه کردهاید؟
2- به نظر شما « آزادی» در کدام نوع تنهایی، بیشتر جلوهگر است؟
3- و نیز بگویید چه کسانی را میشناسید که دربارهٔ تنهایی سخن گفتهاند یا شعر سرودهاند یا فیلم ساختهاند؟
مسیر پیشنهادی باغ آینه برای خواندن مطالب دمی پیش دانا | سهراب سپهری
- مقدمهای بر شناخت سهراب سپهری
- سخن آغازین درباره سهراب سپهری
- آشناییزدایی
- آشناییزدایی در شعر سهراب سپهری
- موتیف (Motif) در ادبیات و شعر سهراب
- زبانِ سهراب سپهری
- زندگی سهراب سپهری
- شعر «غربت» | سهراب سپهری
- شعر «نشانی» | سهراب سپهری
- صدای پای آب | بخش اوّل
- صدای پای آب | بخش دوم
- صدای پای آب | بخش سوم
- صدای پای آب | بخش چهارم
- صدای پای آب | بخش پنجم
- صدای پای آب | بخش ششم
- صدای پای آب | بخش هفتم
- صدای پای آب | بخش هشتم
- صدای پای آب | بخش نهم