این درس به یکی از شاهکارهای سهراب سپهری اختصاص یافته است. انتظار باغ آنست که پس از خواندن این درس به دو هدف رسیده باشیم:
- با خواندن و معنای کامل شعر «نشانی» آشنا شویم و بتوانیم معنا و واژگان آن را تحلیل کنیم.
- دو نوع از تحلیل شعر را یاد بگیریم و رویکرد منتقدان ادبی به این شعر را بفهمیم.

«نشانی» را یکی از پرآوازهترین و برجستهترین سرودههای سهراب سپهری دانستهاند که در جلدِ هفتمِ هشت کتاب در سال ۱۳۴۶، در مجموعهای به نام «حجم سبز» آمده است.
مقدّمهای بر شعر «نشانی» سهراب سپهری
رضا براهنی که کمتر شعری را از شاعری نوپرداز، میپسندد و بسیار کمتر، شعری را میستاید؛ «نشانی» را شاهکار میداند. اگر بخواهیم بسیاری از نوشتهها و گفتهها و نقد و نظرها را دربارهٔ این شعر بیاوریم؛ میتوان گفت:
الف) بسیاری آن را با نمادهایی معنی کردهاند که در ادبیّات کلاسیک ما، قرابت معناییِ فراوان برای آنها میتوان یافت. این گروه از متفکّران ادبی به مفاهیمی خارج از متن شعر توجه دارند که در خوانش و تحلیل شعر نشانی، آنها را آوردهایم.
ب) هستند کسانی که بر این باورند که ادبیات را نباید وسیلهای برای بیان رویدادهای تاریخی، نظام اخلاقی، بیانیههای اجتماعی و .... دانست بلکه عواملِ بیرونِ متن شعر را بهتر است کنار بگذاریم و شعر را بیحضور شاعر و زندگینامهٔ او و شرایط زیستیاش بررسی کنیم یعنی؛ ما به خود متن، آرایههای به کار رفته در آن، واژگان برگزیده در آن و عینیّت آن توجّه داشته باشیم و ذهنیّت شاعر را تا حدود زیادی کنار بگذاریم. اینان شکل ظاهری شعر را با محتوای باطنی آن یکی میدانند.
از این دیدگاه، شعر «شکلِ انداموار» و «پیکرینه»ای دارد که مانند اعضای بدن انسان، تمام اجزایش به هم مربوطاند و ما بیتوجّه به گوینده و روزگار زندگیاش، این وحدت میان اعضای شعر را به روشنی کشف میکنیم.
اگر رضا براهنی را نمیشناسید و دوست دارید با او بیشتر آشنا شوید، میتوانید شعر و صدای رضا براهنی را بخوانید و بشنوید.
برای این کار به پرسشهای زیر پاسخ میدهیم:
هنگام به کام
فرهنگدوست عزیز
عضویت در باغآینه، رایگان و سریع است و کافیست برای خودتان نام و رمز عبور تعیین کنید.
شما با عضویت در باغآینه، به بیش از نیمی از درسهای باغآینه دسترسی پیدا میکنید.
همچنین اگر از عضویت در باغ، رضایت داشتید میتوانید با خرید اشتراک به تمام نوشتههای اختصاصی باغ نیز دسترسی پیدا کنید.
دوست عزیز؛
اگر با باغآینه آشنا نیستید و ترجیح میدهید درباره باغ بیشتر بدانید، میتوانید بخش درباره ما را مطالعه کنید یا به نظرات دانشجویان باغ، نگاهی بیندازید و دقیقتر به این پرسش فکر کنید که آیا باغآینه برای شما مناسب است یا نه؟
تمرین:
در این درس، شش پرسش آمده است. یکبار دیگر به متن درس و شش پرسش نگاهی بیندازید و پاسخ خود را به این شش پرسش یادداشت کنید.
مسیر پیشنهادی باغ آینه برای خواندن مطالب دمی پیش دانا | سهراب سپهری